Bijlage 24 Risicoclassificatie

Zoals aangegeven in paragraaf 10.1.1.3 zal men na het vaststellen van de risico’s moeten bepalen welke belangrijk en welke minder belangrijk zijn. Als het risico te verwaarlozen is hoeft men geen verdere actie te ondernemen terwijl als het risico substantieel is dienen er passende maatregelen getroffen te worden. Om dit vast te stellen moet men de verschillende risico’s “wegen” (ranking) door het risico te vergelijken met andere risico’s. Deze ranking is vooral van belang bij het Plan van Aanpak. Hiermee bepaalt men namelijk welke risico’s het eerst aangepakt moeten worden omdat ze zeer risicovol zijn (hoge ranking) terwijl andere risico’s met een kleinere ranking helemaal niet of wat later aangepakt kunnen worden.
Risicoclassificatie-/relatieve rankingmethoden zijn dus nodig om de grootte van het risico vast te stellen. Er zijn verschillende methodieken voor risicoclassificatie, maar de basis is eender:
risico = kans( x blootstellingsfrequentie) x effect.
In de formule staat de blootstellingsfrequentie tussen haakjes omdat men deze soms combineert met “kans”.
Hieronder wordt een voorbeeld gegeven van de systematiek gebaseerd op de volgende formules:

• Risico = Kans x Effect (zie paragraaf 24.1)
  
• Risico = Kans x Blootstellingsfrequentie x Effect (methode Fine & Kinney zie paragraaf 24.2)

Hoe groter de uitkomst van deze berekening hoe groter het risico. Het getal dat uit de formule komt heeft geen absolute waarde, maar is een hulpmiddel om risico’s met elkaar te vergelijken en deze naar grootte te rangschikken. Ongeacht welke methode men gebruikt moet bij de evaluatie van de risico’s altijd de “gezond verstand“ aanpak voorop staan.

Uitwerking
Bovengenoemde systematiek als volgt uitwerken:

1. Men stelt voor een bepaalde activiteit de risico’s vast.
2. Men registreert het risico in de 1ste kolom van het hieronder aangegeven formulier met de mogelijke gevolgen.
3. In de 2de kolom is aangegeven dat men moet uitgaan van het feit dat de standaard instructies en maatregelen worden opgevolgd om de eventuele gevolgen van het risico zoveel mogelijk te beperken. De standaard instructies en maatregelen registreren onder de grote pijl.
4. In de 3de kolom wordt met de bestaande instructies in gedachte en na het opvolgen van de maatregelen genoemd onder item 3 de getalswaarde van het risico bepaald gebaseerd op de formule “Risico = kans x effect”. Dit laatste doet men voor de volgende groepen: werknemers, het materieel en het milieu. De benodigde waarden voor “kans” en “effect” bepaalt men aan de hand van de hieronder aangegeven tabellen “kans” en “effect”.
   
5. Als men de gevonden waarden voor kans en effect invoert in de formule Risico = Kans x Effect dan komt daar een waarde uit voor het “Risico” in de vorm van een getal.
   
6. Bij deze systematiek is de risicoclassificatie ingedeeld in de groepen zoals aangegeven in de tabel “Risicoclassificatie” hieronder:
   
7. Bij Risico’s met getalswaarden ≥ 5 dient men in het hieronder aangegeven formulier in de 4de kolom onder de grote pijl aanvullende instructies en maatregelen aan te geven.
8. Hierna wordt in de 5de kolom met de aanvullende instructies in gedachte en na het opvolgen van de aanvullende maatregelen genoemd onder item 7 de grootte van het risico opnieuw bepaald gebaseerd op de formule “Risico = kans x effect”. Dit laatste doet men ook weer voor de werknemers, het materieel en het milieu. De benodigde waarden voor “kans” en “effect” bepaalt men weer aan de hand van de hieronder aangegeven tabellen.
   Het eindresultaat moet zijn dat men eindigt met een getalswaarde voor het Risico ≤ 5.
   Alleen in die gevallen waar het redelijkerwijs praktisch niet mogelijk is om de getalswaarde van het Risico verder omlaag te brengen mag de getalswaarde voor het Risico > 5 zijn.
   N.B. Bij een getalswaarde van hoger dan 12 mag de activiteit nooit gestart worden.
   
9. In de 6de kolom is aangegeven dat alle standaard en aanvullende instructies/ maatregelen opgenomen moeten worden in de activiteitenlijst. De invulling van de laatste opmerking zal afhangen van de manier waarop men het Plan van Aanpak gestructureerd heeft. Verder dienen de genoemde maatregelen waar van toepassing opgenomen te worden in de project-, reparatie-, noodplannen etc.
   
10. In de hieronder staande tabel "Schema risico-indeling" kan men na het bepalen van de waarde voor “Kans” en “Effect” direct aflezen wat de classificatie van het risico is (laag, gemiddeld of hoog).
    

Systematiek
De systematiek is in principe gelijk aan de systematiek zoals behandeld onder paragraaf 24.1 alleen komt er hier een variabele “blootstellingsfrequentie” bij. Voor deze systematiek gebruikt men dus de volgende variabelen:

• “Kans” – de kans dat het risico zich voordoet;
• “Blootstellingsfrequentie” – hoe vaak kan men aan het risico blootgesteld worden;
• “Effect” – wat is het effect als het risico zich voordoet .

De uitkomst van de formule “Risico = Kans x Blootstellingsfrequentie x Effect” geeft een getalswaarde voor het risico weer dat men kan vergelijken met andere risico’s.

Uitwerking
De uitwerking van deze systematiek is als volgt:

• Men stelt voor een bepaalde activiteit de risico’s vast en registreert deze in een lijst. Achter alle risico’s 4 kolommen maken waarin men de waarde voor de “Kans”, de “Blootstellingsfrequentie”, het “Effect” en de getalswaarde van het risico dat uit de eerder genoemde formule komt, kan registreren.
• Men bepaalt met de hieronder staande tabellen “Kans”, “Blootstellingsfrequentie” en “Effect” voor elk risico de “Kans”, “Blootstellingsfrequentie” en het “Effect” en registreert deze waarde in de desbetreffende kolommen.
• Daarna rekent men m.b.v. de formule “Risico = Kans x Blootstellingsfrequentie x effect” wat de getalswaarde (de zogenaamde risico-score) voor het risico is en registreert deze in de laatste kolom.
• In de hieronder aangegeven tabel “Risicoscore” is aangegeven met welke risicoklasse de getalswaarde overeenkomt en welke actie men moet ondernemen.